شیخ صدوق در امالی به سند متصل روایت کرده که در روز جمعه آخر ماه شعبان خاتم الانبیاء محمد (ص) ایستاده و این خطبه را انشا فرمودند: "أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ" ای مردم بدانید که ماه خدا به شما روی آورده است. تعبیری از این بالاتر برای ماه رمضان نیست. " ماه خدا". قطعه ای از زمان در پیش است که منسوب به پروردگار عالم است. توبه کنید، غسل کنید، پاک و پاکیزه وارد این ماه شوید.
"بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ" این ماهی که در پیش است، با برکت می آید. برکت به معنی زیادتی است. تخمی که زارع در زمین می کارد، برکت می کند. یعنی از هر یک تخم، هفت تا هفتصد برابر برداشت می کند. ماه مبارک هم ماه برکت است. کسی که یک آیه قرآن در این ماه بخواند، مثل یک ختم قرآن در سایر ماهها است. کسی که دو رکعت نافله در این ماه بخواند، مثل دو رکعت نماز واجب در سایر ماه هاست. انفاق در این ماه هفتاد برابر ماههای دیگر است، تا می رسد به هزار برابر. به قدری پر برکت است که خوابتان هم عبادت می شود. به قدری با رحمت و مغفرت می آید که در به روی همه باز است.
"شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ." ماهی است که نزد خدا از ماههای دیگر بالاتر است. شبهایش بهترین شب ها و روزهایش بهترین روزها است. یک شب قدر که در این ماه است، به تنهایی با هزار ماه برابر، بلکه افضل است: "لیله القدر خیر من الف شهر" از دو آیه قرآن استفاده می شود که لیلة القدر در ماه رمضان است.
در سوره حم دخان [آیه3] می فرماید: "اِنَّا اَنزَلنَاهُ فِی لَیلَة مُبَارَکَة اِنَّا کُنَّا مُرسِلِینَ" ما این قرآن را در شب مبارکی فرو فرستادیم. و در جای دیگر [ سوره بقره آیه 185] می فرماید: "شَهرُ رَمَضَانُ اّلذِی اُنزِلَ فِیهِ القُرآنُ" در ماه رمضان قرآن را فرستادیم. پس معلوم می شود که لیله القدری که قرآن در آن نازل شده، در ماه رمضان است. در بعضی روایات از آن به سید الشهور، یعنی آقای ماه ها، تعبیر شده است.
"هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ" در این ماه به مهمانی خدا دعوت شده اید. رسول خدا که داعی رب العالمین است، شما را دعوت کرده است. در یازده ماه دیگر فرار کردید. از خدا دور بودید. حالا بیایید این یک ماه مهمان شوید، تا پذیرایی های رب العالمین را ببینید.
پذیرایی او عبارت از الطاف خاصه ای است که مختص اهل ایمان است و رشته ای از رحمت رحیمیه می باشد. و گرنه رازقیت خدا اختصاص به ماه رمضان و مسلمان و کافر و انسان و حیوان ندارد. لکن الطاف خاصه به کسی می شود که ملائکه خادم او هستند. و گر نه اگر به ظاهر انسان بود، اما در باطن گرگ درنده ای بیش نبود، کجا از برکات این ماه استفاده می کند. غرضم این است که مهمان خدا شدن کار همه کس نیست.
مثلا یکی از ضیافت های الهیه، انس است. مومن چنان از انس رب العلمین و انس به ذکر پروردگار لذت می برد که تمام لذایذ دنیوی به نظرش نمی آید. در روایت دارد که موسی بن عمران (ع) در چهل روزی که در کوه طور برای مناجات رفت، یک قطره آب از گلویش پایین نرفت و یک لقمه نان نخورد. همان انس مکالمت با پروردگار عالم، غذای روح و جسدش شد.
در غیر ماه مبارک رمضان، این لذت کمتر دست می دهد و رقت قلب کمتر است. اما از برکات این ماه عزیز این است که قرب انسان بیشتر می شود و بهتر می تواند به پروردگارش انس بگیرد. کجایند که خیال می کنند لذت در جاه و مقام و در پول جمع کردن و شهوت رانی است.
زین العابدین (ع) عرض می کند: پروردگارا! کیست که شیرینی ذکر تو را بچشد آن وقت دنبال چیز دیگری بگردد؟ کسی در پی امور دنیا است که از لذائذ اخروی چیزی دستگیرش نشده باشد.
اجمالا ضیافت خدا مانند خودش بزرگ است. شخص بزرگ، اگر مهمانی را دعوت کند، چطور از او پذیرایی می کند؟ البته آن چه را که سزاوار اوست. پروردگار عالم که ملک الملوک و رب العالمین است، به قدری مهمان نوازی می فرماید که اموری را که طبیعی و از اختیار انسان هم خارج است را هم هم وزن ذکر خودش قرار می دهد.
